دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
علاوه بر «قهوه قجری»، حکایت «خواب قجری» از علی حاتمی شنیدنی است؛ این که ملت در طول حکمرانی قاجارها، با این همه خفت و ذلت خاندان قاجار در قبال اجانب مماشات کردند، لااقل طرح مسأله قابلی است که اهمیت تأمل را گوشزد می‌کند.
«هزاردستان»، مجموعه درخشان تلویزیونی، ساختهٔ علی حاتمی است، که در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶ به صورت مجموعهٔ تلویزیونی برای تلویزیون ایران ساخته شد. پروژهٔ هزاردستان بعد از ۸ سال تمام شد. طرح اولیه این سریال در سال ۱۳۵۴ با عنوان جادهٔ ابریشم و با حضور شخصیت‌هایی مثل مدرس، میرزا کوچک و رضاخان به ذهن حاتمی آمد و بعد از تغییرات اساسی که ماهیت کار را عوض کرد. این مجموعهٔ تلویزیونی در روز جهانی میراث دیداری و شنیداری در فهرست ملی برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.
داستان هزاردستان دو دوره از تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند: اواخر حکومت احمد شاه تا آغاز سلطنت رضا شاه و دوران پایانی حکومت رضا شاه تا به تخت نشستن محمدرضا پهلوی.
آغازگاه فیلم، نخستین اقدام «انجمن مجازات» در قتل اسماعیل خان، رئیس محتکر انبار غله تهران است. کمیته مجازات، انجمنی بود که در اواخر دوره قاجار اقدام به ترور افرادی که به نظرشان ایادی بیگانه بودند، می‌کردند.
در مانیفست سوم کمیته آمده است: «ای مردم! ای ساکنین کره ارض بشنوید و به دیگران بگویید که سیاست روس و انگلیس در خانه ما این بوده و بازو و سرنیزه و اقتدار مجازات را حق کسانی معمول می‌دانستند که نسبت به وطن خود خیرخواه و از دزدی و خیانت احتزار داشته باشند. شکر خدا که دیگر غضب الهی از آه مظلومین و سوز دل ملل صغیره به جوش آمده دست قهار طبیعت از آستین بیچارگان دنیا صورت دول طمع و زر دنیا را نیلگون و آن روز خواهد رسید که بیرق دول جابره را در ممالک دیگران سرنگون نماید».
سکانس برگزیده، بخشی از فیلم است که زبان شماتت فیلم‌ساز به بی‌تفاوتی مردم قجری را در قیاس با احساس مسؤولیت لازم برای حفظ استقلال کشور به تصویر می‌کشد. قدری رکیک است…
░▒▓ کلیدواژگان: فیلوجامعه‌شناسی، فیلوویدئو، خواب قجری، هزاردستان، فعال‌گرایی اجتماعی
مآخذ:…
هو العلیم
